بورس اوراق بهادار چیست؟

بازار بورس اوراق بهادار یکی از نهادهای مهم و تاثیرگذار بازار سرمایه هر کشوری است که وظیفه اش در کنار سایر نهادهای بازار سرمایه , تامین منابع مالی بلند مدت مورد نیاز بخش واقعی اقتصاد است. بدین معنی که اگر بخش واقعی اقتصاد نیاز به تامین پول و منابع مالی بصورت بلندمدت باشد, نهادهای بازار سرمایه (شامل بورس اوراق بهادار, شرکتهای سرمایه گذاری و شرکتهای بیمه, صندوقهای بازنشستگی) با ابزارهای مالی مختلفی که در اختیاردارند, آنرا فراهم می نمایند.  

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام وارند بورس گرفته شده که در اوایل سده پانزدهم در شهر بروژ بلژیک زندگی می کرد و صرافان شهر در برابر خانه او گرد هم می آمدند و به دادو ستد کالا و پول می پرداختند. بعدها نام او به مکانهایی اطلاق شدکه محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است. نخستین مرکز بورس اوراق بهادار جهان ، سال ۱۴۶۰ میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما باید توجه داشت که اگر شرکتهای سهامی متولد نمی‌شدند، بورس هرگز قابلیت تولد نمی‌یافت، در این مورد باید منشأ نخستین شرکتهای سهامی را در روسیه تزاری که در سال ۱۵۵۳ و همچنین کمپانی هند شرقی انگلستان در سال ۱۶۰۲ میلادی شکل گرفتند، جستجو کنیم.

با وجود قدمت بسیار طولانی بورس‌های اوراق بهادار در جهان، بورس اوراق بهادار در ایران دارای پیشینه کوتاه‌مدتی است گرچه آغازفعالیت رسمی بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۴۶ باز می‌گردد، ولی شروع فعالیت اصلی و اساسی این سازمان همزمان با اجرای اولین برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی نظام جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۸ است.

وجود پتانسیل‌های بالقوه و ضرورت‌های ایجاد شده با وجود محدودیت‌ها و مشکلات پیش‌رو، جایگاه بورس اوراق بهادار را در طی سال‌های اخیر بیش از پیش برجسته و با اهمیت ساخته است. هرچند که بورس اوراق بهادار کشور از نظر نماگر‌های جمعیتی، صنعتی و اقتصادی از موقعیت ممتازی برخوردار است، اما در دسترس نبودن ابزار‌ها و زمینه‌های لازم برای مشارکت برابر و گسترده صاحبان منابع پس‌اندازی در بازار سرمایه ایران سبب شده تا درصد کمی از سرمایه تجهیز شده کنونی توسط این بازار به سهامداران جزء یا حتی بخش‌خصوصی تعلق داشته باشد.

- امیر کیا