پنجره واحد تجاری

امروزه با گسترش فناوری اطلاعات ، کاربردهای تجاری آن نیز گسترش یافته است. فناوری اطلاعات از یک سو امکان انجام مبادلات با بازارهای دور از دسترس را با هزینه کمتر و در نتیجه استفاده از فناوری های نوین ، فراهم آورده است و از سوی دیگر با کاهش هزینه های خرید و تامین مواد اولیه و کاهش زمان چرخه تولید ، منجر به کاهش هزینه مبادلات تجاری و در نهایت موجبات افزایش انعطاف پذیری در زنجیره عرضه کالاها و کاهش هزینه های عرضه کالا و خدمات را در پی داشته است.  هم چنین از دیگر آثار کاربرد فناوری اطلاعات در تجارت ، می توان به تاثیرات آن بر تسهیل عملیات تجاری اشاره کرد.  این امر از طریق حذف و کاهش داده ها و اسناد غیر ضروری ، طراحی مدارک مورد نیاز با در نظر گرفتن نیاز همه بخش ها و هماهنگی و مطابقت با استانداردهای بین المللی و تنظیم الکترونیکی اسناد یاد شده محقق شده است.

از جمله کاربردهای موثر فناوری اطلاعات در تجارت خارجی، ایجاد سیستم پنجره واحد تجارت خارجی می باشد. پنجره واحد امکانی است که به طرف های فعال در تجارت شامل صادرکنندگان و واردکنندگان و حمل و نقل اجازه می دهد که با یک بار مراجعه به سازمان یا نهاد مربوطه یا سایت اینترنتی در نظر گرفته شده برای این منظور و ارسال اطلاعات و اسناد استاندارد مربوط به فعالیت خود و تکمیل فرم های لازم و در مجموع ارائه اسناد و مدارک لازم از طریق یک نقطه ورودی یا تکمیل آن ها تمامی الزامات قانونی مربوط به صادرات ، واردات و حمل و نقل و تمامی امور مربوط به این گونه فعالیت ها را به طور متمرکز ، در یک جا ، با سرعت و دقت بیشتری انجام دهند.  لازم به ذکر است اگر اطلاعات الکترونیکی باشد ، عناصر منفرد داده تنها باید یک بار تسلیم شود.

از جمله آثار مثبت ایجاد پنجره واحد کاهش مدت زمان و محدود شدن تعداد اسناد مورد نیاز برای تجارت خارجی می باشد هر چقدر مدت زمان تجارت خارجی کوتاه تر شود ، از هزینه تجارت کاسته شده و قدرت رقابت پذیری بنگاه ارتقا می یابد .  برخی مطالعات تطبیقی نشان می دهد کشورهایی که از سیستم پنجره واحد تجارت خارجی استفاده نموده اند ، آثاری چشمگیری در تسهیل تجاری و کاهش هزینه تجارت خارجی داشته اند.  از جمله اقداماتی که در راستای استقرار نظام پنجره واحد تجارت خارجی در ایران لازم است مورد توجه قرار گیرد ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :

الف- نیازسنجی پروژه، بررسی نیازهای جاری، رویه ها و فرآیندها و مخاطبین و همچنین تعیین حوزه های دولتی و خصوصی که لازم است در این سیستم

حضور داشته باشند با ملاحظه تجربیات دیگر کشورها ؛

ب- تشکیل کارگروه اقتصادی پنجره واحد به منظور اتخاذ کلیه سیاست گذاریهای مربوط به امور فنی، آموزشی و غیره ؛

ج- مستند سازی و تعیین فرمت الکترونیکی برای همه اطلاعات مورد نیاز در حوزه تجارت خارجی