چند سالی است که اقتصاد کشور در حالت تورم رکودی به سر میبرد. بنابر اظهارات مسئولان اقتصادی کشور، دولت با اعمال انضباط پولی و کنترل نقدینگی موفق به مهار تورم شده است. اما شرایط رکودی هنوز بر اقتصاد کشور حاکم است.
برای بازگشت اقتصاد کشور به دوران رونق، سیاستهای اقتصادی مختلفی اجرا شده یا در حال اجرا است و این در حالی است که اکثر اقدامات صورت گرفته، طرف تقاضا را هدف گرفته و برای تشویق مردم به منظور مصرف بیشتر است. در وضعیت فعلی اقتصاد، ظرفیتهای بخش تولید به مراتب بیشتر از میزان تقاضای فعلی است و علت اصلی این امر کاهش قدرت خرید مردم و آسیب دیدن بودجه خانوار طی سالیان گذشته میباشد. در چنین شرایطی دولت باید به تأمین نقدینگی بنگاه ها بپردازد اما به دلیل کسری بودجه قادر به انجام این مهم نیست. یکی دیگر از نهادهایی که میتواند در این شرایط، تأمین مالی بخش تولید را تسریع نموده و با اعطای تسهیلات موجب افزایش قدرت خرید خانوارها گردد نظام بانکی کشور است. اما شبکه بانکی کشور به دلیل حجم بالای معوقات و مطالبات و همچنین گرفتار شدن در تبعات رکود بازار مسکن و سرمایهگذاری در این بخش امکان انجام وظایف خود در قبال جامعه را ندارند.
راه حل برون رفت از این تنگنا، توجه به بازاریابی خدمات مالی و ارائه ابزارهای نوین تأمین مالی میباشد. اما فروش محصولات مالی در سطح ملی و بینالمللی دارای نقطه ضعفهایی میباشد. ضعف بخش مالی در سطح بینالمللی، عدم معرفی مناسب مزیتهای این ابزارها است. در داخل نیز سطح آگاهی افراد جامعه از بازار سرمایه و بورس بسیار محدود است و همچنین بورس ایران و مزیتهای آن برای سایر کشورها ناشناخته است. به همین دلیل بازاریابی خدمات مالی فرآیندی دشوار است.
جامعه با بخش بانکی و بیمه آشنایی بیشتری نسبت به بازار سرمایه دارند. بنابراین شبکه بانکی و شرکتهای بیمه با تعامل سازنده با بازار سرمایه میتوانند زمینه افزایش سودآوری خود و همچنین بهرهمندی جامعه از خدمات مفید و کاربردی را فراهم سازند. لازم است در این تعاملات محصولات جدید با بستهبندی جدید طراحی و ارائه گردد. برای مثال محصولات مالی را میتوان بر اساس بازده و ریسک دستهبندی نموده و با شناسایی میزان ریسکپذیری مشتریان به آنها ارائه کرد. همچنین جهت گسترش استفاده از این ابزارها و خدمات لزوم متنوعسازی محصولات باید مورد توجه قرار گیرد. به عنوان نمونه بانکها میتوانند در کنار عمل به وظایف خود به ارائه صکوک و سایر ابزارهای تأمین مالی اسلامی نیز بپردازند.
یکی از بهترین روشهایی که میتوان برای بازاریابی خدمات مالی استفاده کرد، آموزش است. مردم به دلیل بیاطلاعی و دانش کم نسبت به خدمات مالی تقاضایی برای استفاده از این خدمات ندارند. بنابراین فعالان حوزه بازار سرمایه برای شناساندن خدمات خود به مشتریان، باید دامنه آموزش خود را توسعه دهند. همچنین باید با ارزیابی هر دسته از مشتریان خود و با توجه به سن، جنس، موقعیت و میزان ریسکپذیری آنها، خدمات متناسب با روحیات آن دسته ارائه شود. ارائه خدمات متنوع نیز مستلزم توجه هر چه بیشتر به نوآوری در ابزارهای تأمین مالی میباشد.
کبری ابوالحسن بیگی